Χάρτης - Βοεβοδάτο Λούμπους (Lubusz Voivodeship)

Το Βοεβοδάτο Λούμπους, ή Επαρχία Λούμπους (πολωνικά: województwo lubuskie), είναι βοεβοδάτο (επαρχία) στη δυτική Πολωνία.

Δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999, από τα πρώην βοεβοδάτα Γκόζουφ και Ζιελόνα Γκούρα, σύμφωνα με τις μεταρρυθμίσεις της πολωνικής τοπικής αυτοδιοίκησης που εγκρίθηκαν το 1998. Το όνομα της επαρχίας θυμίζει την ιστορική Γη του Λούμπους (Lebus ή Lubus), αν και τμήματα του βοεβοδάτου ανήκουν στις ιστορικές περιοχές της Σιλεσίας, της Μείζονος Πολωνίας και της Λουσατίας. Μέχρι το 1945, σχημάτιζε κυρίως το Νόιμαρκ εντός της πρωσικής Επαρχίας του Βραδεμβούργου.

Οι λειτουργίες της περιφερειακής πρωτεύουσας μοιράζονται μεταξύ δύο πόλεων: του Γκόζουφ Βιελκοπόλσκι και της Ζιελόνα Γκούρα. Το Γκόζουφ χρησιμεύει ως έδρα του κεντρικά διορισμένου βοεβόδα ή κυβερνήτη, ενώ η Ζιελόνα Γκούρα είναι η έδρα της εκλεγμένης περιφερειακής συνέλευσης (Σέιμικ) και της εκτελεστικής εξουσίας που εκλέγεται από αυτήν τη συνέλευση, με επικεφαλής έναν διευθύνων (marszałek).

Η περιοχή είναι κυρίως επίπεδη, με πολλές λίμνες και δάση. Στο νότο, γύρω από τη Ζιελόνα Γκούρα, καλλιεργούνται σταφύλια.

Το Βοεβοδάτο Λούμπους συνορεύει με το Βοεβοδάτο Δυτικής Πομερανίας στα βόρεια, με το Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας στα ανατολικά, με το Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας στα νότια και με τη Γερμανία (Βρανδεμβούργο και Σαξονία) στα δυτικά.

Αυτοκινητόδρομος Α2 με θέα προς τα δυτικά στο βοεβοδάτο Με την κατάκτηση των πρώτων ηγετών των Πολωνών, ο Μιέσκο Α΄ της Πολωνίας και ειδικά ο Μπολέσλαφ Α΄ ο Γενναίος πρόσθεσαν μια σειρά από γύρω περιοχές στο νεοσύστατο βασικό πολωνικό κράτος, και η Lebus Land ή Lubusz στη Λουσατία τέθηκε υπό πολωνική κυριαρχία. Μέρος της ιστορικής επαρχίας βρισκόταν στη δυτική όχθη του ποταμού Όντερ, όπου βρισκόταν ο κύριος οικισμός Λούμπους, αργότερα γνωστός ως η γερμανική πόλη Λέμπους.

Το 1226, η Γη του Λέμπους τέθηκε υπό την άμεση δικαιοδοσία της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και περίπου το 1250 εξαγοράστηκε από τους Ασκάνιους μαργράβους του Βραδεμβούργου. Η Γη του Λέμπους παρέμεινε στο Βρανδεμβούργο (ως Εκλογικό Μέρος στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έως το 1806), ως πρωσική Επαρχία του Βραδεμβούργου από το 1815, με την Πρωσία ως μέρος της νέας Γερμανικής Αυτοκρατορίας από το 1871 και στη συνέχεια ως μέρος της νεοσύστατης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.

Το 1945, την κατάκτηση της ανατολικής Γερμανίας από τον Σοβιετικό Κόκκινο Στρατό ακολούθησε ο επανασχεδιασμός των συνόρων της Πολωνίας. Το ανατολικό τμήμα της περιοχής Λούμπους (Λέμπους) μεταφέρθηκε στην Πολωνία και έγινε μέρος των αποκαλούμενων «Ανακτημένων Περιοχών». Ο γερμανόφωνος πληθυσμός που δεν είχε φύγει δυτικά του Όντερ εκδιώχθηκε στη συνέχεια και αντικαταστάθηκε από τους Πολωνούς από την κεντρική και την πρώην ανατολική Πολωνία.

Στις διοικητικές μεταρρυθμίσεις του 1998, οι αρχικές προτάσεις δεν προέβλεπαν ένα χωριστό αυτοδιοικούμενο Βοεβοδάτο Λούμπους - το Γκόζουφ θα αποτελούσε μέρος του Βοεβοδάτου Δυτικής Πομερανίας, η Ζιελόνα Γκούρα θα ήταν στο Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας και άλλα μέρη της περιοχής ανατέθηκαν στο Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας. Ωστόσο, ως αποτέλεσμα λαϊκών διαμαρτυριών, αυτές οι προτάσεις τροποποιήθηκαν τελικά για να αυξήσουν τον αριθμό των βοεβοδάτων σε 16, οδηγώντας στη δημιουργία του Βοεβοδάτου Λούμπους.

Το 1998, η κυβέρνηση του Γέζι Μπούζεκ αποφάσισε να εισαγάγει μια διοικητική μεταρρύθμιση. Οι μεγαλύτερες αλλαγές ήταν η αποκατάσταση των πόβιατ και η μείωση του αριθμού των βοεβοδάτων. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μεταρρύθμισης, έπρεπε να παραμείνουν μόνο 12 μεγάλα βοεβοδάτα αντί για 49 που υπήρχαν από το 1975. Η Ζιελόνα Γκούρα, μαζί με τις Κρόσνο, Νόβα Σουλ, Ζάγκαν, Γκούμπιν και Ζάρι, σχεδιάστηκαν να γίνουν μέρος του Βοεβοδάτου Κάτω Σιλεσίας, ενώ οι Γκόζουφ, Μιεντζίζετς, Σφιεμπόντζιν, Σουουμπίτσε και Σουλέχουφ σχεδιάστηκαν να γίνουν μέρος του Βοεβοδάτου Μείζονος Πολωνίας. Αυτό προκάλεσε τεράστια αντίσταση, ειδικά στα παλιά κέντρα βοεβοδάτων πριν από τη μεταρρύθμιση του 1975. Οι διαμαρτυρίες ξέσπασαν σε Μπίντγκοστς, Κοσάλιν, Οπόλε και Κιέλτσε. Οι αντίπαλοι της μεταρρύθμισης επέλεξαν εδώ και πολύ καιρό μια λύση για τη διατήρηση 25 βοεβοδάτων, συμπεριλαμβανομένου του Γκόζουφ. Τελικά, η σημαντική τομή ήταν η Συμφωνία του Παράντιζ, που συνήφθη στις 13 Μαρτίου 1998 στο Παράντιζ. Μετά από την πίεση του κοινού, δημιουργήθηκε ένα ξεχωριστό Βοεβοδάτο Λούμπους.